Bruksizm dişleri gıcırdatma ve sıkma ve birbirine bastırma durumudur. Genellikle uyku sırasında ortaya çıksa da uyanıkken de görülebilir. Uykuda görülen ile uyanıkken yapılan diş sıkma nedeni birbirinden farklıdır.
Bruksizm yüz ve çene ağrısına, kasılma ve sertleşme gibi sorunlara neden olur. Hastalar tarafından farkına varılamayan ancak ciddi diş problemlerine yol açan sorunlardan biridir. Uzun vadede dişlerin sıkılması diş ve diş eti rahatsızlıklarına yol açar. Bu noktada yapılacak tedavi süreci nasıl işlemektedir?
Bruksizm (Diş Sıkma) Neden Olur?
Bruksizm sorununun kaynağı tam olarak bilinmese de genetik, fiziksel ve psikolojik faktörlerden kaynaklanabilir. Peki diş sıkması neden olur?
- Birçok hastada bruksizm anksiyete, öfke, stres, hayal kırıklığı, gerginlik gibi duygulara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
- Derin konsantre dönemlerinde başa çıkma stratejisi olarak da diş sıkılabilir.
- Alışkanlık durumları da etki edebilir.
- Uyku sırasında uyarılma, uyanıkken diş sıkma tedavisi noktasında çiğneme hareketine bağlı olarak sürdürülebilir.
- Parkinson hastalığı, uyku apnesi, reflü, gece terörü, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, zihinsel ve tıbbi sorunlar gibi problemlere bağlı da ilişkilendirilebilir.
- Yetişkinlerde bruksizm, çocuklara oranla görülmesi daha fazladır.
- Agresif, rekabetçi kişilik tarzına sahip olanlarda daha fazladır.
- Kullanılan bazı antidepresan gibi psikolojik kaynaklı ilaçlar da bu rahatsızlığa neden olabilir.
- Kafeinli içecek, sigara, alkol kullanımı bu sorunu artırabilir.
- Kalıtsal olarak dişleri sıkma problemi aile bireylerinden de geçebilir.
Bruksizm (Diş Sıkma) Belirtileri Nelerdir?
Bu sorun kişi uyurken ya da gündüz diş sıkma noktasında gerçekleşiyor ise, iki farklı tipte görülüyor demektir. Dolayısıyla dişleri bastırmadan kaynaklanan sorunlar yani bruksizm belirtileri farklı olacaktır. Bunlar;
- Bireyin uyku sırasında yanındakine uyandıracak derecede yüksek sesle diş sıkma problemine bağlı ses çıkarması
- Birbirine kenetleme şeklindeki çene ve diş ağrıları
- Dişlerde sıkmaya bağlı görülen çatlak, kırık, gevşeyen, düzleşen, sızlayan ve aşınan diş yapısı oluşumu
- Çene, yüz ve boyun bölgesinde ağrı oluşumu
- Sorunlu olmayan kulakta kulak ağrısı
- Şakak ağrısı ile beraber baş ağrısı
- Uyku bozukluğu sorunu
- Yanak iç kısımlarında tahriş
- Dişleri sıkmaya bağlı kilitlenmiş çene
Bruksizm belirtilerinden herhangi birine sahipseniz, hiç vakit kaybetmeden diş hekiminden randevu almalısınız. Özellikle de çocuklarda nadiren de olsa rastlanılan diş sıkma sorununa rast gelirseniz, kesinlikle erken teşhis ve tedavi noktasında randevu alın.
Bruksizm Tanısı Nasıl Konulur?
Diş hekimleri tarafından diş muayenesine gelen hastalar üzerinden olası diş sıkma belirtilerine bağlı tanı konulur. Ardından hekim kişinin kullandığı ilaç, günlük rutin ve uyku alışkanlığı gibi noktalarda sorular sorar. Bunun amacı bruksizm olup olmadığını anlamaya çalışmaktır.
Ardından ne boyutta olduğunu anlamak için çene kası hareketi, kırık diş sayısı, eksik diş miktarı, yanakların iç kısmında tahribat derecesi gözlenir. Buna bağlı kulak ağrısı, diğer diş sorunları ve çene durumu sorunlarına uygun tedavi uygulanır.
Bruksizm (Diş Sıkma) Nasıl Tedavi Edilir?
Birçok hastada özellikle de çocuklarda görülen ve yetişkinlerde ağır sorunların başlangıcı sayılan bruksizm tedavisinde, altta yatan sebeplerin düzeltilmesi gerekir. Çünkü bu tür vakalarda uygulanan tedavi ile daha fazla diş kaybı ve çene eklemi sorunlarını gidermek amaçlanır. Kişiye en uygun tedavi yöntemi için neler yapılmalıdır?
- Uyku sorununa bağlı diş sıkma problemlerinde diş hekimi, hastayı uyku uzmanına yönlendirebilir. Bu bağlamda uyku apnesi ya da uyku bozukluğu olanlar için uyku çalışmaları yapılabilir.
- Anksiyete ya da psikolojik kaynaklı dişlerde sıkma için, diş hekimi hastayı terapiste yönlendirebilir. Bu konuda stresle başa çıkma gibi çalışmalar işe yarayabilir. Meditasyon gibi gevşeme tarzı hareketler de yararlı olacaktır.
- Bireye diş hekimi tarafından uygun ağız açıp kapatmaya yönelik uygun pozisyonlar öğretilmelidir.
- Atel ve ağız koruyucularından destek alınabilir.
- Bruksizm kaynaklı diş hasarlarını gidermek amacıyla diş yüzeyinde köprü, kuron vb. tedaviler uygulanabilir.
- Alışkanlık değiştirmekte zorlananlar için çenedeki kas durumunu kontrol amaçlı, biyolojik geri bildirim yöntemine başvurulabilir.
- Bruksizm tedavisinde kullanılan ilaçlar noktasında kas gevşetici işe yarayabilir. Bu noktada kısa süreli antidepresan tedavisi de önerilebilir.
- Reflü kaynaklı sıkma sorununda tedavi noktasında öncelikle reflü düzeltilmelidir.
Bruksizm Sorununu Önlemek İçin Neler Yapılır?
Böyle bir sıkıntınız varsa, öncelikle iyi bir diş hekimi noktasında tedavi almalısınız. Hafif düzeyli dişlerde baskı ve sıkma yaşayanlar için tavsiye edilen yöntemler aşağıda yer almaktadır;
- Alkol, sigara, kafein gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durun.
- Dişlerde aşınmayı ve çene ekleminde tahribatı önlemek için, sakız çiğnemeyi azaltın.
- Şiddetli ağrı ve kasılma durumlarında sıcak uygulama yapın.
- Stresle baş etme yollarını öğrenin.
- Profesyonel boyuttaki sorun neticesinde tedavi almaktan kaçınmayın.
- Nefes egzersizleri ile sakin kalmayı öğrenin.
İleri dereceli sorunlarda mutlaka diş hekimi ile irtibata geçmelisiniz. Bunun için gerekli tek yolun profesyonel destek almaktan geçtiğini de unutmayın. Bu noktada Yasin Akgül’den randevu alabilirsiniz.
Bruksizm Uzun Vadede Etkileri Nelerdir?
Bu sorun uzun vadede hafif veya çok şiddetli diş ve ağız içi hasarlarına neden olabilir. Yaşanılacak uzun vadeli hasarlar şöyledir;
| Diş minesinde sıkmaya bağlı aşınma ve hassasiyet sorunu |
| Diş eti iltihabı ve kanaması |
| Sallanan diş yapısı ve kalıcı diş kaybı |
| Diş dolgusunda oluşan hasar |
| Uç kısımları düzleşen kısa ve kırık yapılı dişler |
| Şiddetli, gergin ve kısıtlı çene eklemi sorunları |
Sıkça Sorulan Sorular
Dişlerde baskı ve sıkma problemi küçümsenecek boyutta olmamalıdır. Çünkü ilerde ciddi ağız ve diş sağlığı sorunlarının yanında estetik olarak olumsuz görüntülere sebebiyet verebilir. Bunun için bu noktada sorulan sorular üzerinden gerekli bilgiler yardımıyla fikir edinebilirsiniz.
1 – Bruksizm Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen bu sorun ilerde çene hareketlerinde kısıtlanma, zorlanma, baş ağrısı, vertigo, kulak çınlaması gibi sorunlara sebebiyet verebilir.
2 – Bruksizm Psikolojik mi?
Dişlerde baskı oluşumu ve buna bağlı sıkma problemi hem psikolojik,hem fiziksel hem de genetik olabilir. Uyanık halde yapılan dişlerde sıkma kaygı, öfke, stres, gerginlik gibi psikolojik kökenlidir.
3 – Bruksizm Hangi Doktora Gidilir?
Dişleri sıkma sorunu için öncelikle iyi bir diş hekiminden randevu almalısınız. Sorunun kaynağına göre doktor sizi terapist, çene cerrahisi gibi alanlara yönlendirecektir.
4 – Diş Sıkma Hastalık mıdır?
Gün içinde veya uyurken yapılan gıcırdatma ve baskıya bağlı olarak, ağzın sert ve yumuşak dokularında hasara neden olan çiğneme sistemi sorunudur.
5 – Diş Sıkma Yüz Şeklini Değiştirir mi?
Dişleri sıkma ve gıcırdatma davranışı yüz kasları ve çiğneme kasında büyümeye neden olacağından, uzun vadede kare yüz oluşumuna sebebiyet verebilir. Ayrıca ağrı, hassasiyet ve işlevsellik açısından zorlamaya sebep olabilir.
6 – Diş Sıkma Botoksu Nedir?
Çene botoksu, yani masseter (çiğneme) kasına botoks ürünü enjekte edilerek yapılır. Dişlerde hasara ve ağrıya sebep olan sıkma problemine yönelik uygulanan tedavi yoludur.
